Aanhoudende droogte zorgt voor problemen
We hebben het allemaal gemerkt: de zomer van 2022 is warm en droog. Zo droog zelfs, dat we overal in het land de gevolgen beginnen te zien. Ook de waterbeheerders in Nederland worden uitgedaagd door het warme weer en het uitblijven van neerslag.
De waterschappen nemen dan ook aanvullende maatregelen om met deze periode van droogte om te gaan. Hierbij kun je denken aan ontrekkingsverboden (verbod om te sproeien met oppervlakte- en/of grondwater), dijkinspecties en negatieve zwemadviezen. Daarnaast roepen ze Nederlanders samen met de drinkwaterbedrijven op om zuinig met water om te gaan.
Lage waterstanden
Door de aanhoudende droogte en de lage afvoer (de hoeveelheid water die een rivier afvoert, uitgedrukt in kubieke meters per seconde) van de rivieren dalen de waterstanden. Ook de grondwaterstanden zijn op veel plaatsen laag.
Een van de gevolgen van deze lage waterstanden is een toenemende verzilting, met name in West-Nederland. Verzilting houdt in dat het zoutgehalte in het water of de bodem toenoemt. Door de hierboven genoemde lage afvoer van de grote rivieren is er minder water beschikbaar om het zeewater terug te dringen. Ook voor boeren kan verzilting een probleem zijn.
De lage waterstanden in de rivieren hebben ook gevolgen voor de scheepsvaart. Rijkswaterstaat houdt de standen nauwkeurig bij, en besluit op basis van die informatie hoe zij het beste kunnen ingrijpen. Zo kunnen zij bijvoorbeeld een inhaal- en ontmoetingsverbod voor schippers instellen als het te druk wordt op de vaarwegen. Omdat de rivieren nu ondieper zijn en de vaargeul smaller, kunnen schepen minder lading meenemen. Hierdoor zijn er meer schepen nodig om dezelfde hoeveelheid lading te transporteren, waardoor de drukte op de vaarwegen verder toeneemt. Op sommige plaatsen zijn tijdelijke pompen geplaatst om waterwegen van water te voorzien, bijvoorbeeld bij de Twentekanalen.
Achteruitgang (zwem)waterkwalitieit
Doordat de temperatuur van het zwemwater stijgt, gaat de kwaliteit in veel gebieden achteruit. Op veel plekken zit er blauwalg in het water. Ook bolutisme, een bacterie in het water die vooral ‘s zomers voorkomt en leidt tot ziekte onder watervogels, vissen en soms ook mensen, wordt op sommige plekken waargenomen. In 9 waterschappen gelden dan ook op verschillende plaatsen negatieve zwemadviezen.
Wil je toch graag een verkoelende duik nemen deze zomer? Dan wordt aangeraden om voor het zwemmen de ZwemwaterApp te raadplegen. In die app en op www.zwemwater.nl kun je precies zien waar het veilig is om het water in te gaan.
Extra dijkinspecties
Vooral veendijken zijn erg gevoelig voor de droogte. Waterschappen houden deze dijken daarom goed in de gaten en op veel plekken wordt er dagelijks gecontroleerd.
Het Hoogheemraadschap Hollands Noorderkwartier (HHNK) controleert bijvoorbeeld verschillende dijken in Zaanstreek-Waterland en in de omgeving van Alkmaar en De Rijp. In deze regio zijn eeuwenoude dijken waarvan het binnenste bestaat uit veen. In de loop van de tijd zijn ze versterkt, maar tijdens droge perioden worden ze extra in de gaten gehouden. Als de scheuren namelijk het veen bereiken, droogt dat uit en verzwakt de
Oplossingen
Er wordt natuurlijk van alles gedaan om te allen tijde te beschikken over genoeg zoetwater in Nederland. Een van die oplossingen is de Klimaatbestendige WaterAanvoer (KWA), in het gebied van De Stichtse Rijnlanden. Vanuit het Amsterdam-Rijnkanaal en de Lek kan extra zoetwater naar West-Nederland aangevoerd worden.
Omdat de droogteproblemen de laatste jaren steeds vaker voorkomen nemen de waterschappen het hele jaar door maatregelen om die problemen te beperken. Het water wordt bijvoorbeeld op steeds meer plekken vastgehouden. Ook beken die jaren geleden zijn rechtgetrokken zijn weer meanderend gemaakt, waardoor het water langer in het betreffende gebied blijft. Daarnaast werken veel waterschappen met subsidies en andere maatregelen om zuinig waterverbruik te stimuleren.
Er is natuurlijk ook van alles dat je zelf kunt doen om beter om te gaan met de droogte of om je waterverbruik te verminderen. Neem eens een kijkje op NLvergroent.nl voor allerlei handige tips die je helpen je tuin, balkon of dak klimaatbestendiger in te richten. Of kijk hier om te bereken hoeveel water je zelf gebruikt en voor tips over hoe je dit gebruik kunt verlagen.