Droogte zorgt voor problemen voor Nederlandse dijken
We krijgen in Nederland steeds vaker te maken met weerextremen. Door klimaatverandering worden we vaker geconfronteerd met hevige regenval, maar ook met lange periodes van droogte. Die zware regenbuien zorgen voor een hoge waterstand, maar ook droogte is van invloed op de waterveiligheid. Dat komt omdat droogte kan zorgen voor scheurvorming in de dijken.
Veendijken
In tijden van grote droogte kunnen er barsten ontstaan in het fundament van een dijk. Deze barsten leiden vervolgens weer tot scheuren: hoe erg die scheuren zijn ligt aan het materiaal waarvan de dijk is gemaakt. Zo komt scheurvorming het vaakst voor bij veendijken.
Veendijken nemen water op als een spons en zijn daardoor stevig genoeg om rivierwater tegen te houden. Maar als de dijk te droog is ontstaan er scheuren. Dat kan gevaarlijke situaties opleveren, omdat de dijk hierdoor kan gaan schuiven of zelfs kan breken.
Dat gebeurde bijvoorbeeld in het dorp Wilnis in 2003. Daar verschoof de dijk een stuk van maar liefst zestig meter. Grote delen van woonwijk Veenzijde liepen onder water en zo'n 2000 bewoners werden geëvacueerd. De reden van de verschuiving was de aanhoudende droogte tijdens een hittegolf. De veendijk was uitgedroogd, en werd door de kracht van het water naar buiten geduwd.
Tijdelijke oplossingen
Om dergelijke problemen in de toekomst te beperken zijn dijkenbouwers druk bezig met het ontwikkelen van nieuwe methoden. Zo kiezen ze steeds vaker voor een bestendiger materiaal, zoals klei, wanneer ze de dijken opnieuw bouwen of verhogen. In dijken van klei ontstaan minder snel scheuren dan in dijken van veen. Inmiddels zijn vrijwel alle veendijken verzwaard met zand of klei.
Ook het nathouden van dijken kan een tijdelijke oplossing zijn om scheurvorming te voorkomen. Veel dijkbeheerders in droogtegevoelige gebieden inspecteren de dijken vaak en sproeien preventief om de dijken nat en zwaar te houden.
Een andere manier om dijken te beschermen tegen scheurvorming is door het gras op de dijken lang te houden. Zo stopte Wetterskip Fryslân eerder deze zomer al met het maaien van de dijken in het gebied. Volgens het waterschap is in het verleden gebleken dat het bij grote droogte beter is om het gras op waterkeringen lang te houden. Gras zorgt via het wortelstelsel voor een stevige bekleding van een dijk.
Toekomst
Met het oog op de toekomst moet er bij de start van bouw al rekening worden gehouden met de gevolgen van klimaatverandering. De dijken moeten om kunnen gaan met plotseling hoogwater, maar ook met langere periodes van droogte. Daarom wordt er gezocht naar duurzame materialen die bestand zijn tegen extreme weersomstandigheden. Niet alleen het materiaal, maar ook de manier van ontwerpen is hierbij belangrijk. Naar deze manieren wordt onderzoek gedaan door experts.