Wereldbodemdag vraagt aandacht voor de grond waarop we leven
Vandaag, op 5 december, is het niet alleen tijd voor Sinterklaas. Op deze dag wordt wereldwijd ook Wereldbodemdag gevierd. Een gezonde bodem vol leven is namelijk overal onmisbaar, maar krijgt vaak niet de aandacht die het verdient. Op Wereldbodemdag proberen we daar verandering in te brengen.
De Wereldbodemdag – of World Soil Day – is in het leven geroepen met hulp van de Voedsel- en landbouworganisatie van de Verenigde Naties, de FAO. Het doel van de dag is om het belang van een gezonde bodem voor de werking van onze ecosystemen én ons eigen welzijn te onderstrepen. Dit jaar is het thema: “Soil for Water: A Source for Life”.
Daarbij is deze dag het perfecte moment om te kijken naar de resultaten van het citizen science-onderzoek van de negende editie van de Bodemdierendagen.
Kernpunten
Wereldbodemdag heeft dit jaar aan aantal Key Messsages. Met behulp van deze vier punten wordt duidelijk gemaakt hoe belangrijk bodem en (grond)water zijn voor al het leven op aarde. We hebben ze hier voor je op een rijtje gezet:
- Bodem en water zijn essentiële hulpbronnen om het leven op aarde in stand te houden.
Dat houdt in dat we zorgvuldig om moeten springen met bodem en water omdat zij de basis vormen voor voedselproductie, ecosystemen en menselijk welzijn. Daarom moeten zij met proactieve maatregelen veilig gesteld worden voor toekomstige generaties. Ook is het belangrijk bodemerosie aan te pakken, omdat deze erosie het vermogen van de bodem om water op te slaan aantast. Daarnaast zijn bodem en water cruciaal voor planten en bloemen. Landbouw op basis van regen vormt 80 procent van het akkerland en draagt bij aan 60 procent van de wereldwijde voedselproductie. Deze systemen zijn erg afhankelijk van effectief bodemwaterbeheer.
- Bodem en water zijn onderling verbonden bronnen die daarom ook een geïntegreerd beheer nodig hebben.
Dat houdt in dat de gezondheid van de bodem en de kwaliteit en beschikbaarheid van water met elkaar verbonden zijn. Het is dus belangrijk om water op een efficiënte en duurzame manier te gebruiken, om gebruik te maken van geschikte irrigatiemethoden en om het zoutgehalte van bodem en grondwater te controleren.
- Onjuiste bodem- en waterbeheerpraktijken beïnvloeden bodemerosie, bodembiodiversiteit, bodemvruchtbaarheid en waterkwaliteit en -kwantiteit.
Waterschaarste leidt dus tot verlies van bodembiodiversiteit. Maar liefst 43 procent van de diversiteit van flora en fauna bevindt zich in de bodem. Bodembiodiversiteit is dan ook alles wat leeft en groeit in de grond, van schimmels en bacteriën tot regenwormen en aaltjes. Een hogere bodembiodiversiteit zorgt voor een betere kwaliteit van de bodem. Een verkeerd gebruik van pesticiden en meststoffen bedreigt niet alleen de bodem- en waterkwaliteit, maar levert ook aanzienlijke risico's op voor de menselijke gezondheid en ecosystemen. Slechte irrigatiemethoden zijn belangrijke oorzaken van bodemverzilting (toename van het zoutgehalte). Uit de onderzoeken blijkt verder dat er met zeespiegelstijging meer zout water ons land binnenkomt, wat weer een negatieve invloed hebben op de landbouw.
- Bodem- en waterbehoud helpen om klimaatverandering te beperken en beter met de gevolgen om te kunnen gaan.
Met een goed bodem- en waterbeheer helpen we het land om extreme klimaatgebeurtenissen, zoals droogte, overstromingen en zand- of stofstormen te weerstaan. Hierdoor wordt de ook de veerkracht van ecosystemen vergroot. Daarbij dienen gezonde bodems als koolstofreservoir: in de bodem wordt namelijk koolstof uit de atmosfeer vastgelegd. Op deze manier draagt de bodem dus bij aan zowel de aanpassing aan als de beperking van klimaatverandering.
Meer weten?
Kijk dan op de website van Wereldbodemdag of op die van de Bodemdierendagen. Of kijk deze interessante video van Stichting Steenbreek over een ‘levende tuin’.