Ondanks dat ons water erg schoon is, kan de kwaliteit van het water worden aangetast door allerlei stoffen. De manier waarop deze in het water komen, kan per stof verschillen. De vervuiling wordt met diverse maatregelen bestreden.
Er is sprake van watervervuiling, wanneer de waterkwaliteit schadelijke effecten heeft op mensen, dieren en/of planten die met het water in contact komen. Het is schadelijk voor de gezondheid en het ecosysteem, mogelijk zelfs met fatale afloop. Vervuild water is niet meer geschikt als drinkwater, of het wordt steeds moeilijker om het nog als drinkwater geschikt te maken.
Een van de oorzaken van vervuiling van het buitenwater, is de lozing van verontreinigd water en gevaarlijk, giftig afval door - bijvoorbeeld - de industrie en landbouw. Denk aan afvalwater dat is verontreinigd met olie en chemicaliën, zware metalen, beschermings- en bestrijdingsmiddelen. Het afvalwater is afkomstig van de petrochemische industrie, de scheepvaart en de landbouw, maar ook uitlaatgassen van auto’s zijn een grote vervuilingsbron.
Puntbronnen en diffuse bronnen
Er wordt onderscheid gemaakt tussen puntbronnen en diffuse bronnen. Puntbronnen lozen hun vervuiling vanuit een vast, aanwijsbaar punt. Daardoor zijn ze relatief eenvoudig aan te pakken.
Een diffuse bron is niet eenduidig op een bepaalde plek aan te wijzen. De vervuiling komt uit een groter gebied. Daardoor is de bestrijding een stuk moeilijker. Diffuse bronnen zijn bijvoorbeeld chemische onkruidbestrijdingsmiddelen, uitlaatgassen, lood, koper en zink afkomstig van daken, bouwmaterialen en uit leidingen, uitspoeling van bemesting en van houtverduurzamingsmiddelen in schuttingen en beschoeiingen.
Ook medicijnresten in huishoudelijk afvalwater zijn een diffuse bron. De vervuiling van oppervlaktewater wordt tegenwoordig nog maar voor een relatief klein deel veroorzaakt door de puntbronnen.