Overheden, Nederlandse waterbeheerders (waterschappen en Rijkswaterstaat), maatschappelijke organisaties en kennisinstituten werken op verschillende manieren aan de verbetering van waterkwaliteit. Door bijvoorbeeld het verwijderen van chemische stoffen bij de bron en bij rioolwaterzuiveringsinstallaties, het beperken van de nadelige gevolgen van landbouw, de aanleg van natuurvriendelijke oevers of door het aanleggen van vispassages.
De overheid controleert regelmatig de kwaliteit van het water. Rijkswaterstaat controleert het water langs de kust en op de grote meren, rivieren en kanalen. De waterschappen doen dit voor de regionale wateren.
Kaderrichtlijn Water
Tegenwoordig moet de waterkwaliteit voldoen aan Europese normen. Die staan in de Europese Kaderrichtlijn Water (KRW). Sinds 2000 is de KRW van kracht. Het doel van de KRW is om de kwaliteit van grond- en oppervlaktewater te verbeteren, zodat het water chemisch en ecologisch (weer) gezond wordt en ook voor toekomstige generaties geschikt. In de KRW staan afspraken om ervoor te zorgen dat uiterlijk in 2027 het water in alle Europese landen voldoende schoon en gezond is. De EU wil met deze richtlijn tevens de versnipperde Europese waterwetgeving harmoniseren. Kijk voor meer informatie over dit onderwerp op de website van Informatiepunt Leefomgeving.
Delta-aanpak Waterkwaliteit
De Nederlandse overheid heeft de KRW-maatregelen vertaald in het Nederlandse waterbeleid en –beheer. Het kabinet heeft in het Nationaal Waterplan (december 2015) vastgelegd hoe ons land zich verdedigt tegen het water (waterveiligheid) en hoe ons water schoner wordt (waterkwaliteit). De maatregelen die nodig zijn, staan in het zogeheten Deltaprogramma, waarvan elk jaar op Prinsjesdag een geactualiseerde versie verschijnt.
In de Delta-aanpak Waterkwaliteit werken de Rijksoverheid, waterschappen, drinkwaterbedrijven, provincies, gemeenten, kennisinstituten, natuur, zorg- en landbouworganisaties en de industrie gezamenlijk aan de kwaliteit van het water. Onderdelen hiervan zijn o.a. het Deltaplan agrarisch waterbeheer, het Deltaprogramma Zoetwater en de Ketenaanpak medicijnresten. Kijk voor meer informatie over de Delta-aanpak Waterkwaliteit op de website van Informatiepunt Leefomgeving.
Stand van zaken
In de afgelopen jaren is de waterkwaliteit in Nederland weliswaar substantieel verbeterd, maar volgens de Organisatie voor Economische Samenwerking en Ontwikkeling stagneert de voortgang en heeft ons land een te laag ambitieniveau voor waterkwaliteit. Vervuiling door stikstof, fosfor en pesticiden blijft een probleem en het herstel van de natuurlijke dynamiek blijft ook achter bij de doelstellingen. Om hier verbetering in te brengen, worden in het kader van de Delta-aanpak waterkwaliteit en zoet water in verschillende regio’s inmiddels zogeheten Schoon Water projecten uitgevoerd, om het grond- en oppervlaktewater schoon te houden.