Tijdens je wandeling, een fietstocht of onderweg naar een afspraak: overal in Nederland kom je water tegen. Rijkswaterstaat en de waterschappen zijn de waterbeheerders in Nederland. Zij zorgen er onder meer voor dat er voldoende water is. En dat het land is beschermd tegen overstromingen. Daarnaast zijn ook provincies, gemeenten en drinkwaterbedrijven betrokken bij het waterbeheer. Klik op de link 'meer over Nederlands waterbeheer' onderaan deze pagina om meer te lezen.
Wie gaat er over wat in het waterbeleid?
Duinen
De duinen worden beheerd door het waterschap, maar ook drinkwaterbedrijven en natuurorganisaties spelen daarbij soms een rol. Zo beheren bijvoorbeeld drinkwaterbedrijf PWN en Waternet in opdracht van Rijkswaterstaat de Noord-Hollandsche duinen. Zandsuppleties voor de kust en op het strand worden in opdracht van Rijkswaterstaat uitgevoerd.
Dijken
Het waterschap zorgt voor veilige dijken. Rijkswaterstaat beheert de grote dammen en zo’n 300 km dijk, waaronder de Afsluitdijk. De normen waar de dijken aan moeten voldoen worden door het ministerie van Infrastructuur en Waterstaat vastgesteld.
Drinkwater
Het drinkwaterbedrijf produceert en distribueert het drinkwater.
Zwemwater
De locaties waar je veilig kunt zwemmen worden aangewezen door de provincie. Het waterschap controleert ’s zomers om de paar weken de kwaliteit hiervan. Voor wat betreft het zeewater is Rijkswaterstaat hiervoor verantwoordelijk.
Stormvloedkering
Rijkswaterstaat draagt zorg voor de stormvloedkeringen, zoals de Maeslantkering in de Nieuwe Waterweg en de Hollandsche IJsselkering bij Krimpen aan den IJssel.
Oppervlaktewater
De kwaliteitsnormen voor het oppervlaktewater worden vastgesteld door het ministerie van Infrastructuur en Waterstaat. De waterschappen zorgen voor voldoende en schoon oppervlaktewater. Rijkswaterstaat doet dit voor de grote Rijkswateren, zoals het IJsselmeer en de Zeeuwse wateren.
Stedelijk gebied
De gemeente is verantwoordelijk voor het grondwaterbeheer in het stedelijk gebied en voor de afvoer van regen- en afvalwater via het riool. Een grondeigenaar is zelf verantwoordelijk voor het (grond)water op zijn perceel en onder de gebouwen op deze grond.
Rioolzuivering
Het waterschap beheert de installaties waarmee het regen- en afvalwater wordt gezuiverd dat daar via het riool binnenkomt. In toenemende mate is er sprake van hergebruik van energie en grondstoffen die bij het zuiveringsproces vrijkomen.
Peilbeheer
Het waterschap houdt het water in sloten en vaarten op het juiste peil met stuwen, sluizen, duikers en gemalen. Hiermee kan water worden afgevoerd, vastgehouden of soms ook binnengelaten. Voor de grotere wateren, zoals het IJsselmeer, is Rijkswaterstaat verantwoordelijk voor het peilbeheer.
Grondwater
De provincie verleent vergunningen voor de winning van grondwater. De gemeente zorgt voor het grondwaterbeheer in het stedelijk gebied.
Grote wateren
Het is de taak van Rijkswaterstaat om de grote wateren in ons land te beheren. Samen met de provincies, gemeenten en waterschappen beschermt Rijkswaterstaat het land tegen overstromingen, zorgt ervoor dat de kwaliteit van het water op orde is en dat de scheepvaart veilig en vlot doorgang kan vinden.
Video peilbeheer: Woudagemaal
Het ir. D.F. Woudagemaal in Lemmer is het grootste stoomgemaal ter wereld. Als er veel regen valt, wordt dit gemaal weer op stoom gebracht.
Wij staan hier in de machinehal van het Woudagemaal.
In Friesland hebben we het zogenaamde boezem-systeem.
Dat is het hele stelsel van meren, kanalen en vaarten, dat met elkaar in verbinding staat.
Als er nu heel veel regen valt, dan moet je gaan pompen.
En dan staat er bij Stavoren een heel groot elektrisch gemaal.
Maar als die het niet alleen aan kan, heb je de dreiging dat polders kunnen gaan onderlopen.
Met een enorme schade tot gevolg.
En dan moet dit gemaal ingezet worden.
Dit gemaal pompt per dag 4 cm. van de boezem af.
Het elektrisch gemaal 7 cm.
Met z'n tweeën doe je 11 cm.
Als je een week draait, ben je toch meer dan 70 cm aan het verpompen.
En dat is toch het verschil, dat de grote gedeelten van Friesland onder water staan of niet.
Het is een techniek die niet meer van deze tijd is, de stoomtechniek.
Dus vandaar dat wij minimaal twee keer per jaar het gemaal onder stoom brengen.
Om de mensen vertrouwd te laten raken met deze techniek.
En natuurlijk is het publiek dan ook welkom om het gemaal te bekijken.
Video dijken: Muskusratten
Muskusratten ondermijnen met hun gangen de dijken en kades. Simon Dijkstra en Jan van der Sluis zijn de hele dag op pad om deze gravers te vangen.
Muskusratten die kunnen 2 dingen heel goed, dat is graven en zich voortplanten.
Een volwassen muskusrat kan ongeveer 12 kruiwagens zandgrond uit de kade wroeten.
Als je dat niet in bedwang houdt, dan veranderen na verloop van tijd onze waterkeringen in gatenkaas.
Een muskusrat die trekt 2 maal per jaar.
Dan plaatsen wij kooien, die plaatsen wij in duikers op strategisch goede plekken.
Op het moment hebben we de vangsten heel goed onder controle.
We zijn van meer dan 100.000 ratten naar ongeveer 5000 ratten gedaald.
En dat heeft als voordeel dat we ten eerste minder dieren hoeven te doden per saldo.
Maar dat er ook minder schade optreedt.
Een van de belangrijkste taken van de waterschappen in Nederland is...
...om ervoor te zorgen dat mensen droge voeten houden.
Daarom moeten we zorgen dat onze dijken heel blijven.