Hoger peil IJsselmeer en Markermeer als voorbereiding op droogte
De afgelopen zomers krijgen we steeds meer last van droogte. In Zuid-Europa is het, net als vorig jaar rond deze tijd, nu al erg droog. In de Pyreneeën woedde al de eerste bosbrand van het jaar. In Zuid-Frankrijk is men, ondanks het grote woningtekort, gestopt met bouwen om water te besparen. Op andere plekken maken boeren zich zorgen om mislukte voedseloogsten. Ook in Nederland dreigen we de komende maanden weer last te krijgen van droge periodes. Om voorbereid te zijn op een mogelijk watertekort in de zomer van 2023 heeft Rijkswaterstaat besloten om een verhoogd waterpeil aan te houden in het IJsselmeer en Markermeer.
Het gaat om een 5 cm verhoogd peil van -0,15 m NAP. Omdat Rijkswaterstaat op deze manier zorgt voor een extra zoetwatervoorraad in het IJsselmeer en het Markermeer, is er meer zoetwater beschikbaar voor de regio. Hierdoor wordt ook de verzilting van grondwater bestreden, wat weer belangrijk is voor de drinkwatervoorziening tijdens droogte.
100 miljoen m3
De wateraanvoer van de grote rivieren is in het voorjaar van dit jaar kwetsbaar. Het heeft de afgelopen winter weinig gesneeuwd en daardoor is de sneeuwvoorraad in het Alpengebied veel kleiner dan normaal. Wanneer de sneeuw daar ‘op’ is, kan de aanvoer richting het IJsselmeer en Markermeer via de grote rivieren snel dalen.
In het voorjaar daalt het meerpeil van het IJsselmeer en het Markermeer. Dat komt omdat het zonniger en warmer wordt, en er dus meer water verdampt en ook meer water wordt gebruikt in de omliggende regio’s. De peilverhoging houdt in dat er 100 miljoen m3 extra zoetwater wordt vastgehouden.
Peilbesluit IJsselmeergebied
Het water in het IJsselmeergebied is belangrijk voor Nederland. Zo hebben we het nodig voor drinkwater, landbouw, scheepvaart, natuur, koel-/proceswater voor de industrie, doorspoeling van de polders en (water)recreatie. Rijkswaterstaat wil het water in het IJsselmeer en Markermeer kunnen vasthouden, zodat er ook in tijden van droogte voldoende zoet water beschikbaar blijft. Dat dat nu kan, wordt mogelijk gemaakt door Het peilbesluit IJsselmeergebied (2018).
In het peilbesluit staat welke waterstanden het peilbeheer moet proberen te halen, voor een bepaald waterlichaam of gebied (zoals bijvoorbeeld het IJsselmeer). Om het peilbesluit te onderbouwen onderzoeken we eerst effecten op het milieu, de waterveiligheid en de scheepvaart. Met het peilbesluit is in 2018 een eerste stap gezet met een nieuw flexibel peilbeheer.
Droogteseizoen
Het droogteseizoen start jaarlijks op 1 april en duurt tot 30 september. Tijdens het droogteseizoen wordt het waterpeil extra in de gaten gehouden en worden er maatregelen ingezet wanneer dit nodig is, bijvoorbeeld peilopzet en het vasthouden van water. Bij extreme droogte kunnen watertekorten ontstaan. Dit maakt dat er besluiten nodig zijn over wie voorrang heeft bij het verdelen van schaars water. Op die momenten wordt de verdringingsreeks aangehouden.
Op de infographic hieronder kun je goed zien wat de effecten zijn van droogte en watertekort.
